Gazeta italiane ‘Il Sole 24 ore” ka botuar një shkrim të zgjerua mbi masterplanin e zhvillimit të lagjes së re pranë Lumit të Tiranës.

‘Tirana Riverside’ është emri i lagjes së re që do të ndërtohet përgjatë Lumit të Tiranës dhe do të ndryshojë fytyrën e një zone të madhe të kryeqytetit shqiptar, një lagje pararojë përsa i përket metodës së ndërtimit.

Masterplani i krijuar nga arkitekti Stefano Boeri së bashku me ‘SON-Group’ kanë ridizenjar një sipërfaqe prej 29 hektarësh në veri të Tiranës, me parqe të mëdha dhe kopshte të gjelbërta në të cilat ‘janë zhytur’ rreth dyzet ndërtesa kryesisht banimi. Prej këtu fillon arteria kryesore e qytetit, Bulevardi – i shtrirë në një gjatësi prej 1.2 kilometra dhe që përfundon në Sheshin Skenderbej, një shesh që mban gjithë shenjat e historisë, që kur u zgjerua në mes të viteve 1920 dhe 1930 nën diktaturën fashiste të Mbretërisë së Italisë dhe që më pas u pasuruan me monumente dhe teatro.

“Ne hartuam masterplanin e Tiranës në vitin 2014 me një seri fushash zhvillimi duke përfshirë ato që do të jenë objekte të rizhvillimit – është shprehur për gazetën italiane “Il Sole 24 ore” Stefano Boeri. “Projekti lindi si ide për të projektuar shtëpi për personat e zhvendosur të tërmetit të nëntorit të vitit 2019. Edhe pse tërmeti goditi më shumë Durrësi, në Tiranë shumë shtëpi janë në rrezik shembje dhe mjaftueshëm për të hipotezuar se do të prishen”. Në lagjen e re do të strehohen, 1500 familje të zhvendosura nga tërmeti si edhe banorë që kanë jetuar deri më tani në zonë dhe që kanë ndërtuar abuzivisht si dhe çifte të reja.

“Nga katër projektet në zhvillim, i yni ishte i pari që u realizua dhe që do të fillojë nga puna e realizimit – theksoi Boeri . “Do të strehojë rreth 13 mijë njerëz. Ne kemi zgjedhur të krijojmë një lagje inovative, me përparësi, duke u përqëndruar në efikasitetin e energjisë dhe vetë-mjaftueshmërinë, ‘lëvizje vetëm elektrike’ në lagje dhe një seri masash në përputhje me një botë pas Covid-19. Ne kemi menduar shumë mbi idenë se si blloku i ri i lagjes duhet të funksionojnë, si një grupim ‘fshatrash’ brenda të cilave do lëvizet vetëm me këbë dhe bicikletë. Për të gjitha këto arsye, lagjia do të ketë të gjitha teknologjitë e një Smart City, qyteti të zgjuar, që përgjigjet situatës post-pandemike, me apartamente që do të kenë një lloj verande si një hapësirë ​​takimi, një dhomë shtesë për emergjenca, si përshembull për izolimin e një pacienti infektues, dhe shumë hapësira të jashtme. Çatitë e gjelbra do të bëhen një lloj ‘fasade e pestë’ – thotë Boeri – ku do të vendosen sisteme fotovoltaik kurse oborret mund të jenë si dikur, streha të zhvillimit të artizanatit. Përreth parqeve do të ketë pista të dedikuara për biciklistët kurse aktivitetet tregtare do të zhvillohen të gjitha në ambiente të hapura”

Masterplani ka të projektuar edhe kulla edhe ndërtesa më të ulëta.

Drejtuesja e projektit, Francesca Cesa Bianchi thotë se “Për të patur një përzierje funksionale do të ndërtohen edhe një shkollë fillore dhe e mesme, një universitet, një kishë dhe një xhami. Projekti parashikon krijimin e tre poleve të mëdha, në qendër dhe në pjesë të tjera të zones, aty ka do të ndërtohen komplekset e ndërtesave. Në të gjithë zonën do ketë 400 mijë metra katrorë ndërtime”

Arkitekti Stefano Boeri u shpreh gjithashtu se “Tirana përfaqëson një nga realitetet më të përparuara në fushën e planifikimit dhe qendrueshmërisë urbane, dhe ne jemi të lumtur që kemi mundësi të kontribuojmë, edhe një herë, në planifikimin e së ardhmes së Tiranës”.

Kryeministri Edi Rama tha për ‘IlSole24ore’ se “Realizimi i projektit është mbështetur me fonde të qeverisë shqiptare, Komunitetit Europian dhe donatorëve ndërkombëtarë, përfshirë Italinë”.

Kryebashkiaku i Tiranës Erion Veliaj ka theksuar se “Vlera e projektit është rreth 250 milion euro, duke pasur parasysh që ndërtesat në Shqipëri kanë kosto rreth 400 euro për metër katror”

Me ndërhyrjen e individëve privatë, vlera e projektit mund të rritet më tej – shpjegon kryetari i Bashkisë. Tërmeti krijoi mundësinë për të ndërtuar një lagje të re të integruar, me rreth 3 mijë apartamente, ku do të jetojnë njerëz që kanë humbur shtëpitë e tyre për shkak të tërmetit, por edhe çifte të reja për të cilët ne paguajmë interesin e hipotekës si bashki”

Me miratimin në Këshillin të Ministrave, tenderuesit do të fillojnë të kontraktojnë punimet e loteve të ndryshëm për kompanitë e ndërtimit. Në këtë faze do të përfshihen arkitektë të rinj shqiptarë që do të kujdesen, me mbikëqyrjen e studios Boeri, për projektet e ndërtesave individuale. Përveç Masterplanit, studioja e Boerit do të merret edhe me hartimin e udhëzimeve për ndërtesat individuale, duke patur parasysh edhe zhvillimin aktual në terren, duke riaktivizuar ekonomitë e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme shqiptare.

‘Tirana Riverside’ është lagja e parë në Evropë e krijuar në marrëveshje me qeverinë dhe bashkinë. Masterplani, i krijuar për një zonë me pronësi publike, paraqet projektin më të madh të rigjenerimit urban të konceptuar ndonjëherë, duke promovuar një përzierje funksionale dhe sociale për të akomoduar kultura dhe prejardhje të ndryshme.

Ekipi ndërkombëtar i projektit, ka përfshirë gjithashtu studion gjermane ‘Transsolar KlimaEngineering për qëndrueshmëri, ‘MIC-Mobility’ në zinxhirin për lëvizshmërinë, ‘ESA’ për bimët dhe pemët që do jenë pjesë e projektit dhe ‘SCE’ për hartimin dhe llogaritjen strukturore.

Agronomia dhe arkitektja e peizazhit, Laura Gatti është kujdesur për gjelbërimin publik dhe privat, të shpërndarë në zonat e përbashkëta, në sipërfaqet vertikale dhe në çatitë, të konsideruara si hapësira të gjalla të afta ‘për të pritur’ specie të shumta bimore, në zonat e parqeve, objektet sportive dhe ato të kohës së lirë, kopshtet e çative dhe urat e këmbësorëve.

Pas hapave të miratimit të projektit, në muajt e parë të verës pritet të fillojnë punimet me qëllimin që brenda 12 muajve të jenë gati banesat e para, duke iu garantuar familjeve hapësira të hapura dhe të gjelbërta me standardet e reja të planifikimit urban