Kryeministri i Kosovës ka folur për një luftë të mundshme në vend, me Rusinë si nxitëse. Në një intervistë për La Repubblica , Albin Kurti tha: “Rreziku i një konflikti të ri ndërmjet Kosovës dhe Serbisë është i lartë. Do të isha i papërgjegjshëm të them ndryshe, veçanërisht pasi bota e ka parë atë që Rusia i ka bërë Ukrainës. Në fund të fundit, ne jemi një demokraci që kufizohet me një autokraci. Para pushtimit të Ukrainës, mundësitë ishin të pakta, tani situata ka ndryshuar.
“Episodi i parë, pasojë e idesë fashiste të Kremlinit për pansllavizmin, ishte Ukraina. Nëse kemi një episod të dytë, për shembull në Transnistria, atëherë gjasat që një luftë e tretë të ndodhë në Ballkanin Perëndimor, veçanërisht në Kosovë, do të jenë shumë të larta.’
A duhet të shqetësohemi ?
BBC transmetoi të dielën një intervistë shumë të ngarkuar me presidenten e Kosovës, Vjosa Osmani, e cila deklaroi se situata e Kosovës në lidhje me Serbinë, me Rusinë në shpinë, ishte pak a shumë ajo e Perëndimit kundër Lindjes, demokracisë kundër autokracisë. Dhe që nga ai incident i dhimbshëm në Sarajevë në shumë gusht më parë, vetë përmendja e telasheve në Ballkan i bën të gjithë të tronditur.
Unë do të thoja se duhet të qetësohemi. Jo se jam i pagabueshëm; Unë isha ai që shkova duke thënë se Rusia nuk do ta pushtonte kurrë Ukrainën. Por edhe pse ka tensione mes Kosovës dhe Serbisë, ka shumë pak gjasa që ato të çojnë në luftë. Sigurisht që Rusia ka një qasje pronësore ndaj Serbisë; Sergei Lavrov, ministri i Jashtëm rus, shpesh flet për Kosovën si një leksion objekt se si të mos drejtohen çështjet ndërkombëtare. Dhe kohëve të fundit ka pasur disa incidente të shëmtuara: sulme ndaj rojeve në kufirin verior në Mitrovicë; një demonstrim për serbët e Kosovës që duhet të përdorin patentat e veturave të lëshuara në Prishtinë; dhe një spiune ruse mjaft e dukshme e arrestuar së fundi në kufirin me Kosovën. Gjithçka shumë nxitëse, por asnjë e re, përveç spiunit emocionues.
Sigurisht, Rusia mund të jetë pas incidenteve si gjuajtja e rojeve kufitare, por Serbia është lojtari i vërtetë në Mitrovicë dhe vështirë se ka nevojë për nxitje nga jashtë. Ajo që është e rëndësishme këtu është se bisedimet e gjata ndërmjet Serbisë dhe Kosovës, të cilat janë duke u zhvilluar prej disa vitesh, nuk kanë arritur askund.
Për më tepër, ka një arsye të mirë që presidenti serb, Aleksandar Vuçiq, dhe kryeministri i Kosovës të flasin për tensionet në mënyrë që të largojnë vëmendjen nga problemet e tyre të brendshme. Situata ekonomike në Kosovë është veçanërisht e rëndë; dhjetëra mijëra të rinj shqiptarë largohen çdo vit nga vendi, shumë prej më të arsimuarve të ajrosur nga Gjermania; mjekët, për shembull, merren nga universiteti për shërbimin shëndetësor gjerman, me pasoja të pashmangshme për sistemin shëndetësor vendas. Ka mungesë të investimeve të huaja, papunësi të lartë dhe shteti ligjor është problematik. Pra, shpërqendrimi nga dështimet shtetërore në një ngecje në veri të Kosovës është i dobishëm për të dyja qeveritë.
Por arsyeja e qartë pse lufta ka shumë pak gjasa të ndodhë është se amerikanët, kontrolli i të cilëve mbi atë që ndodh në Kosovë vështirë se mund të mbivlerësohet, nuk do ta lejojnë atë. Ata kanë një bazë ushtarake në Kosovë dhe mbështetje ajrore lehtësisht të arritshme. KFOR-i (forca paqeruajtëse kosovare e udhëhequr nga NATO me mbi 3000 personel ndërkombëtar) është ende në Kosovë dhe trupat italiane janë shumë të dukshme rreth Mitrovicës. Edhe Britania po trajnon forcat e mbrojtjes kosovare. Me fjalë të tjera, ne nuk jemi në një situatë të stilit të Ukrainës. Nuk jemi as afër. Ka shumë për t’u shqetësuar në ish-Jugosllavi, por nuk është gushti 1914, apo edhe prilli 2022. Qetësohuni, të gjithë.