eetimes
Presidenti shqiptar Ilir Meta në një intervistë për Albanian Daily News platforma e tij të paraqitur ditë më parë, sipas tij është e bazuar në tre referenca themelore: 15 kushtet e Bashkimit Evropian; zbatimi i Kushtetutës, ligjeve në fuqi; dhe orientimi sipas rekomandimeve të dhëna nga drafti i Opinionit të Komisionit të Venecias, i datës 6 Mars 2020, i kërkuar nga Asambleja Shqiptare.
Platforma është në shërbim dhe përfitim të përmbushjes së 15 kushteve nga BE, sipas Kreut të Shtetit, pasi ai përmendi se duket se interesi, veçanërisht nga ana e Kryeministrit, për plotësimin e kushteve të Integrimi Evropian nuk është ashtu siç duhet të jetë, pasi çdo kusht i përmbushur kërkon që Kryeministri të ndërmarrë hapa mbrapa nga territoret që ka pùshtuar në drejtësi, media dhe drejtime të tjera.
Presidenti Meta komenton edhe ato që ai e quajti rrénimin ‘brùtal’ të Teatrit Kombëtar dhe mesazhin e bërë publik prej tij ditë më parë të një diplomati në lidhje me ndërhyrjen e kryeministrit Edi Rama në Reformën në Drejtësi. Sipas Kreut të Shtetit, mesazhi po publikohet pas 7 muajsh, pikërisht sepse është më aktual se kurrë dhe shërben si një kwmbanw alarmi për të gjithë. “Thekson se ishte e nevojshme si një akt sovraniteti, transparence, por edhe paralajmërim, për çdo aktor që është përgjegjës për dështimet serioze të Reformës në Drejtësi dhe që përpiqet ta ndajë këtë dështim me aktorin e vetëm përgjegjës, me integritet, duke bashkëpunuar mirw, i cili paralajmëroi për këto pasoja të zbatimit të njëanshëm dhe të paqartësisë së Reformës në Drejtësi, i cili është Presidenti i Republikës,” thotë ai.
Më poshtë intervistën e plotë: – Z. President, cili është qëllimi i Platformës tuaj? –
Meta: Me shpalljen e gjendjes së fatkeqësisë natyrore, të gjithë aktorët politikë vendas demonstruan një sjellje të përgjegjshme dhe një frymë të re bashkëpunimi, në shërbim të interesit më të lartë të qytetarëve dhe vendit. Nën këtë frymë, unë organizova dy takime të Këshillit të Sigurisë Kombëtare, ku përkundër pikëpamjeve të ndryshme, ndjenja e përgjegjësisë mbizotëroi. Më 23 Mars 2020, gjatë një takimi pune me Ambasadoren Amerikane, diskutuam se si mund të ndërtojmë më tej këtë frymë, veçanërisht në kontekstin për hapjen sa më shpejt të bisedimeve të anëtarësimit në BE sa më shpejt, kur prezantimi të kornizës së negociatave për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut dhe raportet e progresit për secilin vend pritej në qershor.
Ne u pajtuam që zbatimi i prioriteteve kryesore, sipas përgjegjësive të secilit aktor dhe në një frymë bashkëpunimi, janë mënyra e vetme për të ecur përpara. Gjatë këtij takimi, unë i premtova Ambasadorit që së shpejti do t’i dërgoja asaj një platformë projekti, e cila mund të shërbejë si një pikë fillestare për një dialog të strukturuar dhe hap pas hapi, derisa një dokument i konsoliduar të formohet, i pajtuar nga të gjitha palët, me angazhime konkrete dhe të matshme për secilin aktor institucional. Më 8 Prill, ky projekt-platformë iu dërgua Ambasadorit, ashtu siç kishim rënë dakord.
A shkel kjo Platformë Reformën në Drejtësi?
Meta: Kushdo që lexon këtë draft-platformë mund të shohë qartë se ekzistojnë vetëm tre referenca themelore: 15 kushtet e Bashkimit Evropian, zbatimi i Kushtetutës dhe ligjeve në fuqi, dhe orientimi sipas rekomandimeve të dhëna nga drafti i Opinionit të Komisionit të Venecias të datës 6 Mars. 2020, e kërkuar nga Asambleja Shqiptare.
As BE, as Kushtetuta, as Komisioni i Venecias nuk shkelin reformën në drejtësi, por përkundrazi ata nxisin, inkurajojnë dhe kërkojnë zbatimin e saj më të rreptë.
Siç rekomandojnë BE-ja dhe Komisioni i Venecias për disa herë tashmë, siç përmbahen në frymën e Kushtetutës, dhe siç e kam përsëritur pa u lodhur në mënyrë të përsëritur, zbatimi kushtetues i reformës në drejtësi duhet të ruajë frymën e konsensusit në mënyrë që të shmanget kapja e tij nga forca politike në pushtet.
Të gjithë e dimë që aktualisht dialogu i vetëm gjithëpërfshirës po zhvillohet në kuadër të Këshillit Politik për Reformën Zgjedhore, i ngritur me mbështetjen edhe të BE-së. Një nga propozimet e draft-platformës ishte që çdo iniciativë ose kërkesë për ndryshime ligjore që mund të konsiderohen të domosdoshme nga palët, siç propozohet nga disa eksponentë të mazhorancës, do të diskutohet në këtë model të formatit gjithëpërfshirës, përpara se të miratohet në mono -Paral Parlamenti. Kështu, në thelb mund të sigurohej mos shkelje e Reformës në Drejtësi, në kundërshtim me atë që sugjeron pyetja juaj.
A është ende e vlefshme kjo Platformë?
Meta: Kjo platformë është në shërbim dhe përfitim i përmbushjes së 15 kushteve nga BE. Ndërsa kushtet për integrimin evropian janë në vend, dhe koha po mbaron, padyshim që është edhe më e vlefshme, e nevojshme, urgjente dhe në kohë. Fatkeqësisht, duket se interesi, veçanërisht nga ana e Kryeministrit, për plotësimin e kushteve të integrimit evropian nuk është ashtu siç duhet të jetë, pasi çdo kusht i përmbushur kërkon që Kryeministri të ndërmarrë hapa mbrapa nga territoret që ai ka pushtuar në drejtësi, media dhe drejtime të tjera.
Do të jeni akoma i angazhuar për këtë çështje?
Meta: Unë mendoj se përpjekjet dhe gatishmëria ime për të bashkuar palët në një proces gjithëpërfshirës të përgjegjshëm dhe efektiv morën një përgjigje shumë brutale në mëngjesin e 17 majit. Atë mëngjes, jo vetëm populli shqiptar, por edhe tërë bota demokratike u trondit, sepse jo vetëm Teatri u shkatërrua në mënyrë të paligjshme, por edhe çdo shpresë që kjo qeveri të mund të respektojë parimet e shtetit të së drejtës.
Për më tepër, jo vetëm ankesat e mia për të pritur gjykimin e Gjykatës Kushtetuese, por edhe ato të Komisionit Evropian dhe shumë partnerë të tjerë përgjegjës u hodhën poshtë. Sidoqoftë, unë u bëj thirrje palëve të shohin mundësinë e rivendosjes së një besimi ose bashkëpunimi në këtë drejtim. Edhe pse është e qartë se ethet e fushatës zgjedhore kanë filluar dhe integrimi evropian duket se ka humbur edhe si retorikë në përparësinë e tyre.
Cili ishte thelbi i mesazhit nga diplomati i huaj?
Ky mesazh po publikohet pas 7 muajsh, pikërisht sepse është më aktual se kurrë dhe shërben si një kambanë alarmi për të gjithë. Thekson se ishte e nevojshme si një akt sovraniteti, transparence, por edhe paralajmërim, për çdo aktor që është përgjegjës për dështimet serioze të Reformës në Drejtësi dhe që përpiqet ta ndajë këtë dështim me aktorin e vetëm përgjegjës, me integritet, duke bashkëpunuar super, i cili paralajmëroi për këto pasoja të zbatimit të njëanshëm dhe të paqartësisë së Reformës në Drejtësi, i cili është Presidenti i Republikës.
Mesazhi synon të tregojë paaftësinë e ekspertëve ndërkombëtarë, të cilët në këtë rast nuk e mbështesin pozicionin e Presidentit por pozicionin e Z. Dvorani, pra, të Kryeministrit Rama, në shkelje të qartë të Kushtetutës për të rrëmbyer nga Presidenti a kompetencë kushtetuese që i përkiste vetëm atij.
Presidenti u kishte dërguar të gjitha ambasadave të Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara që nga 5 nëntori letrën zyrtare drejtuar Kryetarit të Kuvendit, Gramoz Ruci, Kryetarit të Këshillit të Emërimeve në Drejtësi, Ardian Dvorani, dhe Avokatit të Popullit, në të cilin ai paralajmëroi qartë që një përplasje institucionale të shmanget dhe kërkoi bashkëpunim për të respektuar Kushtetutën. Secili sipas porosisë.
Presidenti nuk mori asnjë përgjigje zyrtare nga Kryetari i Kuvendit, as nga Kryetari i Këshillit të Emërimeve të Drejtësisë, i cili u paralajmërua se po shkel Kushtetutën dhe ligjin, por më 8 nëntor, të shtunën, për çudi, media pro-qeveritare e shpalli Arta Vorpsi anëtare të Gjykatës Kushtetuese në Gazetën Zyrtare në mënyrën më të paligjshme dhe skandaloze.
Përsëri, Presidenti nuk hoqi dorë nga përpjekjet e tij bashkëpunuese edhe me bashkësinë ndërkombëtare në Tiranë, duke ftuar disa nga përfaqësuesit kryesorë të saj në takimin në 9 nëntor në mbrëmje, në të cilin morën pjesë edhe Avokati i Popullit i cili ndau të njëjtat shqetësime si Presidenti .
Presidenti përsëri sqaroi situatën dhe u kërkoi atyre që të ndërhynin pasi ai nuk kishte marrë ndonjë reagim nga Kryetari i Kuvendit për t’i kërkuar palës tjetër që të respektonte Kushtetutën dhe sqaroi se njoftimi i Arta Vorpsi ishte krejtësisht i paligjshëm, dhe jo vetëm kaq, por edhe që Presidenti nuk mund ta pranonte betimin e saj pasi kjo ishte një shkelje e Kushtetutës.
Prandaj, për të mos cenuar më tej integritetin e Reformës në Drejtësi dhe ndërtimin e Gjykatës Kushtetuese, Presidenti i siguroi ata që sapo Kuvendi të zgjidhte të parin, Presidenti menjëherë do të zgjidhte të dytën e tij, në mënyrë që të ruante kushtetutën rendit dhe që legjitimiteti i këtij procesi të mos dëmtohet.
Presidenti gjithashtu u premtoi diplomatëve që në orët e para të mëngjesit ai do të bënte një deklaratë të tillë duke garantuar se ai do të shprehej menjëherë brenda 24 orëve për këtë çështje në mënyrë që Kuvendi të mund të përmbushte afatin e tij për të bërë emërimet e tij. Ndërkohë, të nesërmen në mëngjes, ndërsa Presidenti edhe një herë bëri një thirrje publike shumë konstruktive në Kuvend për bashkëpunim, ai e mori atë mesazh në emër të përfaqësuesve të SHBA dhe zyrës së BE-së, që të gjithë e kanë parë tashmë.
Ky mesazh tregon qartë se ekspertët ndërkombëtarë ishin bërë një për këtë çështje me Dvorani dhe shumicën, dhe kjo për fat të keq u konfirmua në vazhdim me qëndrimet e tyre jo në të gjitha transparente lidhur me ligjin e sjellë nga mazhoranca për betimet e anëtarëve të Gjykata Kushtetuese. Nën pretekstin se mazhoranca kishte mbështetjen e SHBA dhe BE, d.m.th Euralius dhe Opdat. Një projektligj që bie në kundërshtim me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë, shumë qartë dhe për të cilin u thirr edhe Komisioni i Venecias.
Edhe para këtyre zhvillimeve, unë kam paralajmëruar përfaqësuesit e SHBA dhe Zyrës së BE në Tiranë që ekspertët e tyre nuk duhet të punojnë njëanshmërisht vetëm me qeverinë dhe shumicën dhe nuk duhet të shërbejnë shpesh si certifikues të shkeljeve të Kushtetutës ose konsensualit ligjet për Reformën.
Shpresoj që botimi i këtij mesazhi me të cilin disa përfaqësues këtu në Tiranë janë informuar prej kohësh, për gjashtë ose shtatë muaj, do të shërbejë për të nxjerrë mësime dhe për të sjellë zbatimin e reformës nga errësira dhe njëanshmëria në dritë, në transparencë, në mënyrë që të frenojë këtë rënie të lirë të besimit të qytetarëve në institucionet e reja të drejtësisë.
– Cili do të jetë roli juaj në lidhje me Reformën në Drejtësi?
Meta: E përcaktuar dhe e përkushtuar që nga 22 korriku 2016 kur si Kryetar i Kuvendit arrita konsensusin e vetëm dhe historik të aprovuar me 140 vota. Vetëm kjo arritje i mundësoi Shqipërisë të marrë një rekomandim për hapjen e negociatave me BE, pa kushte, në tetor 2016.
Vetëm zbatimi i tij në këtë frymë do të garantojë hapjen e shpejtë të negociatave për anëtarësim. Për reformën në drejtësi gjithmonë do të bëj atë që predikoj dhe do të predikoj vetëm atë që bëj: Respektimi i Kushtetutës.
